Bé 6 tháng biết làm gì? là câu hỏi lớn của mọi ông bố bà mẹ khi chứng kiến con yêu lớn lên từng ngày. Đây là giai đoạn vàng con có những bước tiến vượt bậc, từ lật lẫy, cầm nắm đến ê a trò chuyện… Hiểu đúng các mốc phát triển giúp cha mẹ an tâm và biết cách hỗ trợ con tốt nhất. Bài viết này Sakura Schools sẽ cung cấp cẩm nang toàn diện về sự phát triển của bé 6 tháng tuổi.
Tổng quan sự phát triển của bé 6 tháng tuổi
Giai đoạn 6 tháng đánh dấu bước chuyển lớn, bé dần tự vận động, nhận biết khuôn mặt, biểu lộ cảm xúc và phản ứng nhanh với môi trường xung quanh.
Trẻ 6 tháng tuổi nặng trung bình 7-8 kg, cao khoảng 65-68 cm. Đây là lúc bé bắt đầu biết lật thành thạo, cầm nắm đồ vật chắc tay và phản ứng rõ rệt với âm thanh. Giấc ngủ của bé dần đi vào quỹ đạo ổn định, song song với việc bắt đầu hành trình ăn dặm và tích cực khám phá mọi thứ. Giai đoạn này chính là nền tảng quan trọng hình thành sự tự lập ban đầu của trẻ.
Bé 6 tháng phát triển kỹ năng vận động như thế nào?
Vận động là kỹ năng nổi bật nhất ở giai đoạn này, thể hiện sự phát triển cơ bắp, phối hợp tay chân và khả năng tự chủ của cơ thể bé.
Bé bắt đầu biết lật, chống tay, ngẩng đầu vững
Kỹ năng lật từ sấp sang ngửa hoặc ngược lại trở nên thành thạo hơn. Cơ cổ và vai phát triển mạnh giúp bé chống tay thẳng, nâng ngực và giữ đầu rất vững vàng khi nằm sấp.
Bé biết cầm, nắm và chuyển đồ chơi giữa hai tay
Phản xạ cầm nắm của bé giờ đây đã có chủ ý rõ ràng, phối hợp mắt – tay tốt hơn. Bé có thể chủ động với lấy đồ vật, cầm chắc và bắt đầu biết cách chuyển đồ chơi từ tay này sang tay kia. Cha mẹ nên cho bé đồ chơi an toàn, nhiều màu sắc để kích thích giác quan.
Bé thích đạp chân, xoay người hoặc nhún người khi được đỡ đứng
Đây là dấu hiệu vận động khỏe mạnh, cho thấy cơ chân bé đang phát triển tốt. Khi được đỡ đứng trên mặt phẳng cứng, bé sẽ thích thú nhún nhảy, đạp chân liên tục, chuẩn bị cho giai đoạn ngồi và bò sắp tới.
Kỹ năng nhận thức và khám phá của bé 6 tháng
Trẻ 6 tháng bắt đầu nhận thức rõ hơn về thế giới, ghi nhớ gương mặt quen thuộc và phản ứng cảm xúc với người chăm sóc.
Bé biết phân biệt rõ ràng người lạ và người thân, thể hiện qua việc mỉm cười với cha mẹ hoặc khóc, bám mẹ khi gặp người lạ. Bé cực kỳ thích nhìn gương mặt, các màu sắc có độ tương phản cao và theo dõi các chuyển động.
Bé cũng biết lặp lại hành động để tạo ra âm thanh (như gõ, rung, ném đồ) và bắt đầu hiểu mối quan hệ “nguyên nhân – kết quả” đơn giản: khi lắc xúc xắc sẽ phát ra tiếng. Khả năng chú ý của bé có thể kéo dài 2-3 phút khi có kích thích thú vị.
Sự phát triển ngôn ngữ và giao tiếp ở trẻ 6 tháng
Ở mốc 6 tháng, bé bắt đầu bập bẹ âm tiết, phản ứng với giọng nói của cha mẹ và thể hiện cảm xúc qua tiếng cười, tiếng ê a.
Bé phát ra nhiều âm thanh khác nhau
Bé không chỉ còn ê a mà bắt đầu bập bẹ các âm tiết như “ba”, “ma”, “đa”. Bé rất hứng thú khi được trò chuyện, hát ru hoặc nghe các âm thanh mới và thường cố gắng “đáp lời” theo giọng điệu của người lớn.
Nhận ra giọng nói quen thuộc
Bé sẽ quay đầu, mỉm cười hoặc có phản ứng ngay khi nghe thấy tên mình được gọi. Bé cũng bắt đầu phân biệt được giọng nói vui vẻ hay cáu gắt và có thể phản ứng theo cảm xúc của người đối diện.
Gợi ý giúp bé phát triển ngôn ngữ
Cha mẹ hãy tích cực trò chuyện, mô tả các hành động hàng ngày (ví dụ: “Mẹ con mình thay tã nhé”). Đọc sách tranh ảnh, hát các bài hát ngắn lặp đi lặp lại. Áp dụng phương pháp “Picture Walk” – cùng bé chỉ vào hình ảnh trong sách và gọi tên sự vật.
Phát triển cảm xúc và xã hội ở bé 6 tháng tuổi
Cảm xúc của bé 6 tháng trở nên phong phú hơn, biết cười lớn, hờn dỗi, và thể hiện sự gắn bó mạnh mẽ với cha mẹ.
Bé bắt đầu biết “phân biệt người lạ”, có thể cảm thấy sợ hãi hoặc bám mẹ khi gặp người mới. Bé thể hiện niềm vui rõ rệt, cười thành tiếng khi thấy người thân. Một số bé bắt đầu có dấu hiệu “lo âu chia ly” nhẹ, chẳng hạn như khóc khi cha mẹ rời đi.
Bé rất thích được khen ngợi và cười đùa khi được chơi cùng. Đây là thời điểm vàng để xây dựng cảm giác an toàn – nền tảng cảm xúc vững chắc cho con.
Mốc phát triển theo WHO – Bé 6 tháng biết làm gì là bình thường?
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), mỗi trẻ có tốc độ phát triển riêng, tuy nhiên vẫn có những mốc chung giúp phụ huynh theo dõi chính xác.
| Nhóm kỹ năng | Hành vi thường thấy (phát triển bình thường) | Dấu hiệu cần theo dõi thêm |
| Vận động (thô & tinh) | – Lật thành thạo: Lật được cả 2 chiều (sấp ↔ ngửa).
– Chống tay: Khi nằm sấp, bé chống thẳng 2 cánh tay để nâng cao ngực và bụng trên, giữ cổ rất vững. – Tập ngồi: Có thể giữ thăng bằng khi ngồi (chưa cần hỗ trợ) trong vài giây, hoặc ngồi vững theo “kiểu kiềng 3 chân” (chống 2 tay ra trước). – Cầm nắm: Chủ động với lấy đồ vật, cầm chắc và chuyền đồ vật từ tay này sang tay kia. |
– Đến cuối tháng 6 (hoặc sang tháng 7) mà bé vẫn chưa có nỗ lực lật.
– Cổ còn rất yếu, không thể giữ vững đầu khi bế. – Cơ thể quá mềm (nhũn) hoặc quá cứng (luôn gồng). – Không chủ động với tay lấy đồ vật trong tầm với. |
| Nhận thức & giác quan | – Khám phá bằng miệng: Đưa mọi thứ (tay, chân, đồ chơi) vào miệng để khám phá.
– Tìm kiếm đồ vật: Nhìn theo đồ vật bị rơi, biết tìm kiếm khi vật bị giấu một phần. – Phản ứng âm thanh: Quay đầu chính xác về phía phát ra âm thanh, kể cả tiếng động nhỏ. – Tò mò: Rất tò mò về môi trường xung quanh, chăm chú quan sát mọi người và sự vật. |
– Không quay đầu hoặc tìm kiếm nguồn phát ra âm thanh.
– Không có phản ứng với tiếng động bất ngờ. – Không nhìn theo các vật thể đang chuyển động. – Ít tò mò, không hứng thú với đồ chơi. |
| Ngôn ngữ & giao tiếp | – Bập bẹ: Tạo ra các chuỗi âm thanh lặp lại (phụ âm + nguyên âm) như “ba-ba-ba”, “ma-ma-ma”, “đa-đa”.
– Cười thành tiếng: Cười khúc khích hoặc cười lớn thành tiếng khi được chơi đùa, cù lét. – Luyện âm: Thử nghiệm giọng nói (gầm gừ, la hét, tạo âm cao/thấp). – Phản ứng với tên: Bắt đầu nhận ra tên của mình, có thể quay lại nhìn khi được gọi. |
– Bé rất “im lặng”, ít phát ra âm thanh, không bập bẹ.
– Không phản ứng (quay đầu, nhìn) khi được gọi tên. – Không cười hoặc phát ra âm thanh vui vẻ khi tương tác. |
| Cảm xúc & xã hội | – Thể hiện cảm xúc: Biểu lộ rõ ràng niềm vui (cười, vung tay chân), không hài lòng (cáu kỉnh, khóc).
– Nhận diện người thân: Phân biệt rõ người quen (cha, mẹ) và người lạ. “Bám” mẹ nhiều hơn. – Sợ người lạ: Một số bé bắt đầu có biểu hiện e dè, khóc khi người lạ đến gần hoặc đòi bế. – Thích tương tác: Thích chơi các trò xã hội (ú òa, ngựa nhong nhong). Giao tiếp bằng mắt tốt. |
– Không giao tiếp bằng mắt với người chăm sóc.
– Không cười xã hội (cười đáp lại khi người khác cười hoặc nói chuyện). – Không có biểu hiện vui mừng khi thấy người thân quen. – Không có hứng thú tương tác, chơi đùa với người khác. |
Khi nào cha mẹ cần đưa bé đi khám phát triển
Nếu bé chậm hơn so với mốc trung bình hoặc có biểu hiện bất thường, cha mẹ nên kiểm tra sớm để phát hiện và can thiệp kịp thời.
Các dấu hiệu cảnh báo cần chú ý:
- Bé chưa biết lật theo cả hai chiều (sấp-ngửa, ngửa-sấp).
- Không phản ứng với âm thanh lớn hoặc không quay đầu khi nghe gọi tên.
- Không cười hoặc không có biểu cảm vui vẻ khi có người chơi cùng.
- Cơ thể quá cứng hoặc quá mềm (cơ bắp nhão).
- Không có phản xạ với tay lấy đồ vật hoặc không bập bẹ.
Khi có các dấu hiệu trên, bác sĩ có thể đề nghị đánh giá sâu hơn về phát triển vận động, thính giác hoặc thị giác để đảm bảo bé nhận được sự hỗ trợ cần thiết.
Cách giúp bé 6 tháng phát triển toàn diện tại nhà
Cha mẹ có thể hỗ trợ bé phát triển tự nhiên thông qua các hoạt động đơn giản mỗi ngày, giúp con vừa học vừa chơi hiệu quả.
Khuyến khích vận động qua trò chơi
Tăng cường thời gian “tummy time” (nằm sấp) khi bé thức. Đặt đồ chơi yêu thích ở phía trước, ngoài tầm với một chút để khuyến khích bé lật, trườn hoặc với lấy đồ vật.
Tăng tương tác và ngôn ngữ
Tích cực đọc sách tranh ảnh, hát ru, và trò chuyện với bé khi thay đồ, tắm rửa. Gọi tên các đồ vật xung quanh, sử dụng flashcard hoặc vật thật để bé quan sát và làm quen.
Rèn cảm xúc tích cực
Ôm ấp, vỗ về bé thường xuyên và luôn duy trì giao tiếp bằng mắt khi nói chuyện. Phản hồi lại khi bé ê a và tạo môi trường gia đình vui vẻ, hạn chế la mắng hay tiếng ồn lớn.
FAQs – Những câu hỏi thường gặp về bé 6 tháng biết làm gì?
Dưới đây là giải đáp cho một số thắc mắc phổ biến nhất của cha mẹ khi chăm sóc bé 6 tháng tuổi, giúp bạn an tâm hơn trên hành trình này.
Bé 6 tháng chưa biết lật có sao không?
Nếu qua 7 tháng bé vẫn chưa biết lật, bạn nên cho bé đi khám để kiểm tra trương lực cơ, vì đây có thể là dấu hiệu chậm vận động.
Bé 6 tháng tuổi đã ngồi vững được chưa?
Hầu hết bé 6 tháng mới bắt đầu tập ngồi và cần hỗ trợ. Một số bé có thể ngồi vững không cần đỡ trong vài giây ngắn.
Có nên cho bé 6 tháng tập đứng sớm không?
Không nên. Xương bé còn yếu, hãy để bé phát triển tự nhiên qua các bước lật, trườn, bò, ngồi vững trước khi tự vịn đứng.
Bé 6 tháng đã nhận ra tên của mình chưa?
Có. Khi bạn gọi tên, bé thường sẽ quay đầu lại hoặc có phản ứng (cười, ê a) vì đã nhận ra âm thanh quen thuộc đó.
Tại sao bé 6 tháng hay đưa mọi thứ vào miệng?
Đây là cách bé khám phá thế giới (giai đoạn “oral stage”) và cũng có thể do bé ngứa nướu chuẩn bị mọc răng, hãy đảm bảo đồ vật bé cầm luôn sạch sẽ.
Hiểu rõ bé 6 tháng biết làm gì giúp cha mẹ đồng hành cùng con đúng cách trong giai đoạn phát triển then chốt. Từ vận động, nhận thức đến cảm xúc, mỗi kỹ năng bé đạt được đều là một kỳ tích. Nếu có bất kỳ lo lắng nào, cha mẹ đừng ngần ngại tham khảo ý kiến chuyên gia hoặc các hệ thống chăm sóc uy tín để được tư vấn.
